Veel hondeneigenaren stoeien ermee; de pubertijd van hun hond. De bekende bananen in hun oren als je ze roept of iets anders van ze vraagt. Terwijl het als pup zo’n voorbeeldig hondje was. Zo fijn, braaf en gehoorzaam. De frustratie groeit en je vraagt je af of het nog wel goed komt met jouw puber. Want zeg nou eerlijk, er zijn honden waarbij het lijkt of ze eeuwig in die pubertijd blijven hangen. En dat kan ook. Maar daarin speel jij als eigenaar/geleider van je hond een belangrijke rol.
Wat is pubertijd eigenlijk en welk doel dient het?
In de pubertijd raakt je hond geslachtsrijp. Het is het makkelijkst vast te stellen bij teefjes wanneer dat is, aangezien zij loops worden. Gemiddeld genomen start dat als zij rond de 6 a 9 maanden oud zijn. Een grote hond wordt doorgaans wat later voor het eerst loops dan een kleine, logisch, want die grote hond groeit nog wat langer door.
Het doel van pubertijd is zich voortplanten en een gezonde genenpoel doorgeven aan de volgende generatie. De hond wordt niet voor niets geslachtsrijp.
Maar waarom die gedragsverandering?
Een pup groeit op met broers, zusjes een moeder en soms ook de vader en/of tantes erbij. Tenminste, in de natuurlijke, oorspronkelijke situatie. In die gezinssituatie zijn zij veiliger dan alleen. Het is dus van nut om samen te zijn.
Als in de pubertijd de pups geslachtsrijp worden, zouden ze kunnen paren met broers en zussen en ouders. Maar voor een verse genenpoel zou het natuurlijk beter zijn om dat met een partner van buiten de roedel te doen. Dat geeft een gezondere genenpoel en sterkere nakomelingen.
Gelukkig heeft ‘moeder natuur’ de puber zo geprogrammeerd dat die keuze logisch is voor hem of haar. Als het brein ontwikkelt en de hormonen veranderen gaat de puber zich automatisch afzetten tegen de eigen familie, waardoor er dus buiten de familiekring gezocht wordt naar een partner om mee te paren.
De eigenaar-hond relatie lijkt vaak verrassend veel op de ouder-kind relatie bij honden. Dat afzetten tegen de eigen familiekring vindt daarom ook plaats in de eigenaar-hond relatie. En precies daar hebben wij dus last tijdens de pubertijd van de hond. Het is niet persoonlijk bedoeld, het is gewoon de natuur!
Pubertijd en leren
Dat proces van conflict zoeken en ‘afzetten tegen’ kan jullie training/opvoeding enorm beïnvloeden. Het is puur gericht op de eigen (mensen)familiekring, niet tegen vreemden. Dat laat zich duidelijk zien in een leercurve van de hond van bijvoorbeeld een makkelijke oefening als ZIT.
Als de eigenaar de pup de oefening ZIT vraagt is er een duidelijke ontwikkeling in die oefening. Het gaat steeds beter.
In de pubertijd zie je die ontwikkeling terugvallen en gaat het ineens slechter.
Als een wildvreemde op dat moment de oefening ZIT vraagt blijft die ontwikkeling wel doorzetten.
Het is dus niet zo verwonderlijk, dat jij je puberhond soms met geen mogelijkheid kunt pakken en een ander hem zo aanlijnt voor je.
Maar hoe doe je dat dan, met zo'n puberhond?
Het is heel gemakkelijk om veel conflicten te hebben met je hond tijdens de pubertijd, maar dat gaat ten koste van jullie relatie. En het is juist belangrijk om de relatie in stand te houden. Die relatie zorgt ervoor dat jullie weer een leuke gezellige toekomst tegemoet gaan. Hoe beter de relatie, hoe minder conflicten. En helaas ook omgekeerd, hoe slechter de relatie, hoe meer conflicten. En zo krijg je zo’n hond die in de pubertijd blijft hangen.
Relatie mens-hond
Hoe werkt dat dan, een relatie in stand houden of krijgen? Het makkelijkste stel je het je voor als een soort relatie-bankrekening. Positieve interacties zijn stortingen op die rekening. Negatieve interacties zijn opnames uit die rekening.
Positieve interacties
- spel-oefeningen
- een activiteit die jullie beiden leuk vinden
- knuffels op de bank (mits jullie dat beiden leuk vinden)
- iets lekkers krijgen van jou
- Etc.
Negatieve interacties
- frustratie
- boos worden
- conflicten
- maar ook negatieve ervaringen samen waar jij weinig invloed op hebt, bv tijdens de wandeling honden tegenkomen die jouw hond spannend vindt of een wandeling in een onweersbui waar jouw hond bang voor is.
Je hond heeft dus een soort relatie-bankrekening. Het is voor jullie relatie heel belangrijk dat die bankrekening niet leeg raakt of rood komt te staan. Want dan kun je meer en meer conflicten verwachten. Zorg dus voor meer positieve interacties dan negatieve. Maar dat lijkt soms best lastig met een hond waarbij brein en hormonen in standje ‘conflict’ staan.
Van conflict naar positieve oefening, managen & wees de volwassene
Ga denken van ‘wat wil ik niet’ dat mijn hond doet, naar ‘wat wil ik wel’ wat mijn hond doet.
Dus bijvoorbeeld, in plaats van het conflict aangaan met de hond die telkens voor je voeten loopt als je kookt, ga je de hond leren op een kleedje te liggen zodra je gaat koken en dat belonen. En zo wordt een negatieve interactie een positieve.
Kies er verder voor om de situaties waarin jullie je begeven te managen en ‘choose your battles’ tijdens de pubertijd van je hond.
Moeilijker stoppen met wat je aan het doen bent
Een ander ding dat verandert in het brein van een hond in deze levensfase is dat deze steeds minder makkelijk stopt met wat hij aan het doen is als je daarom vraagt. Ken je dat? Je hond staat met zijn neus in een graspol en jij maar wachten en roepen… Zij zijn niet vergeten wat je ze geleerd hebt, maar zij ervaren afleidingen sterker zijn dan voorheen.
Dat is als hij/zij wil paren wel zo handig natuurlijk, dat de hond niet – door elk vlindertje of langswaaiend blaadje – afgeleid wordt op weg naar dat paringsmaatje. Ze krijgen dus meer focus op wat zij zelf willen en laten zich daarvan slechter vanaf brengen.
Het is dus belangrijk om in je training aandacht te schenken aan speloefeningen waarmee je de hond leert iets te stoppen en zich te laten afleiden onder verschillende omstandigheden. Eigenlijk dus om het brein te trainen dat je kunt stoppen met dingen doen omdat er dan andere leuke(re) dingen voor in de plaats kunnen komen.
Teefjes en loopsheid: help!
Waar we het tot nu toe over DE puberhond hebben gehad, verdienen de teefjes bijzondere aandacht. Vanwege hun loopsheid ervaren zij perioden met enorme hormonale schommelingen waar zij flink van van het padje kunnen gaan.
Wist je dat je teef elke keer als zij loops is een volle hormonale cyclus doorloopt alsof ze drachtig is? Elke teefje ondergaat dus na elke loopsheid een schijnzwangerschap. Daar hebben ze allemaal last van, zij het in verschillende mate.
Gedragsverandering
Gedurende die periode van 2 maanden na de loopsheid is het progesteron niveau hoger dan normaal. En die hormoonschommeling heeft doorgaans automatisch een gedragsverandering ten gevolg. Sommige teefjes voelen zich gewoon niet lekker. Maar los daarvan kun je de volgende veranderingen verwachten:
- vaak wat meer pessimistisch (angstiger)
- meer alert
- toenemende voernijd
- knuffels/speeltjes beschermen
- soms minder tolerant naar andere honden
De hond kan daar niets aan doen. Zij is net zo’n slachtoffer van die hormonen als wij dat zijn van haar hormonen. Hou daar dus rekening mee en probeer ze te helpen met moeilijke situaties.
Conclusie
Kortom, je puberhond is door moeder natuur geprogrammeerd om conflict te zoeken met de ‘eigen familie’, wat helaas ook voor jou als eigenaar geldt. Hoewel je er ‘gek van kunt worden’ kies je er beter voor om je training erop aan te passen, je verwachtingen bij te stellen en de situatie te managen. Met de juiste aanpak kun je je hond helpen om deze fase goed door te komen en zich te ontwikkelen tot fijne volwassen hond.
Bron: masterclass van Dr. Tom Mitchell; dierenarts, gedragsdeskundige, hondentrainer, juli 2022
